MARGAJ

MARGAJ

Naukowy opis margaja podał w 1821 roku Schinz. Nadał mu on nazwę gatunkową na cześć księcia von Wieda, którego ekspedycja w znacznym stopniu przyczyniła się do poznania fauny Brazylii. Przez wiele lat margaja mylono z ocelotem i oncillą, ponieważ są one bardzo podobne do siebie, choć różnią się rozmiarami. Margaje mają pośrednią wielkość między ocelotem i oncillą.

Margaje zamieszkują znaczną część Ameryki Południowej od Urugwaju i północnej Argentyny po Amerykę Środkową.

Długość tułowia wraz z głową wynosi 46-75 cm, długość ogona – 29-51 cm; wysokość 30-45 cm; ciężar 3-4 kg.

Na tle cynamonowym do złotobrązowego wzdłuż karku i barków biegną ciemne prążki, a wzdłuż boków trzy rzędy pasków i rozetek; ogon o długości prawie równej długości ciała zdobią szerokie ciemne pierścienie. Głowa jest dość okrągła, oczy jakby nadnaturalnej wielkości, uszy duże, zaokrąglone. Przednie łapy są szerokie, o bardzo ruchliwych długich palcach; kończyny tylne, podobnie jak przedramiona, mogą się obracać wokół własnej osi niemal o 180°. Budowa ciała smukła. Ciąża trwa około 80 dni; w miocie rodzi się jedno, wyjątkowo dwoje młodych, gdyż margaje, w odróżnieniu na przykład od ocelotów i oncilli, mają tylko jedną parę sutków. Kocięta ważą 85-125 g, ssą około 8 tygodni, mniej więcej w tym samym czasie zaczynają pobierać stały pokarm. Dojrzałość płciową osiągają w wieku 2 lat; w niewoli mogą żyć ponad 20 lat. Dieta margaja składa się przede wszystkim ze zwierząt nadrzewnych, takich jak oposy, szczury nadrzewne, wiewiórki i ptaki. Zjadają też gryzonie naziemne: myszy, świnki morskie, aguti, paki, a także płazy i małe gady.

Margaje są zwierzętami typowo leśnymi. Zamieszkują nizinne i górskie tropikalne lasy deszczowe, lasy galeriowe, a także bagniste sawanny na wysokości od poziomu morza do 1100 m n.p.m. Występują również w dolinach Andów do 3000 m. Margaje są wyjątkowo dobrze przystosowane do poruszania się wśród drzew. Budowa zarówno tylnych, jak i przednich łap umożliwia im schodzenie z drzew głową w dół – umiejętność, którą wśród kotów dysponują jeszcze tylko pantery mgliste. Potrafią też przeskakiwać z gałęzi na gałąź, a nawet zawisać na gałęzi, zaczepiając się tylko jedną tylną łapą. Z tego powodu uważano do niedawna, że są to zwierzęta prawie wyłącznie nadrzewne. Dokładniejsze badania (z zastosowaniem między innymi telemetrii, czyli metody znakowania badanych zwierząt nadajnikami sygnałów radiowych) przeprowadzone w Belize wykazały jednak, że tak jak wszystkie inne koty, margaje wędrują głównie po ziemi. Na drzewach obserwowano je w czasie odpoczynku lub w trakcie polowania na nadrzewne zwierzęta.

Areały osobnicze dwóch samców, które dotąd zdołano przebadać (w Belize i Brazylii), wynosiły 11 i 16 km2, co wydaje się obszarem dużym jak na tak małe koty. Przypuszczalnie są aktywne zarówno w nocy, jak i w dzień. Zmierzona średnia prędkość przemieszczania się jednego osobnika wynosiła zaledwie 300 m/godz., choć maksymalnie przekraczała nawet 1 km/godz. W ciągu doby margaj przemieszczał się maksymalnie na odległość 3 km w linii prostej.

Na całym obszarze występowania gatunek uważany jest za rzadki – umieszczono go na pierwszej liście konwencji o ochronie gatunków (CITES). Chociaż futro margajów było mniej cenione niż futro ocelota, w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych na rynek trafiało rocznie 15 000 skór tych kotów. Z krajów, gdzie ich eksport jest zabroniony, nieraz wywozi się je do Europy na podstawie sfałszowanych dokumentów, razem ze skórami innych chronionych gatunków. Ze względu na ścisłe przystosowanie margajów do życia w środowisku leśnym najbardziej aktualnym zagrożeniem jest dla nich ciągłe wycinanie lasów.