Inteligencja kota. Ta właściwość psychiki kotów jest dość powszechnie niedoceniana, głównie dlatego, że w porównaniu z psami są one bardziej niezależne od woli człowieka. Inteligencja nie polega ani na skłonności do podporządkowywania się, ani na posłuszeństwie, ani na burzliwym i głośnym okazywaniu emocji, ani w ogóle na odczuwaniu emocji. Silne emocje mogą nawet przytłumić inteligencję.
Ona zaś — używając języka naukowego — polega na zdolności do uzyskiwania wglądu w sytuację (to znaczy rozumienia zależności jednych jej elementów od innych) i na podejmowaniu działań dokładnie i celowo do niej dopasowanych, skutecznych. Oczywiście, tak jak pod względem innych cech, tak i pod względem poziomu inteligencji poszczególne koty różnią się między sobą. Wiele z nich jednak rozumie działanie pewnych prostych mechanizmów i potrafi samodzielnie otworzyć zamknięte na „zaszczepkę” lub zasunięte drzwi.
Działanie przez wgląd, to znaczy w wyniku zrozumienia zależności między elementami otoczenia, w tym wypadku — mechanizmu zamykającego klatkę. Tego rodzaju zachowania możliwe są tylko u istot o wysokim poziomie inteligencji.
Koty potrafią rozwiązać zadanie stanowiące część testu inteligencji dla dzieci: przyciągnąć za sznurek pożądany przedmiot zbyt daleki, aby dał się uchwycić bezpośrednio. Potrafią celowymi i oszczędnymi ruchami rozłączać sczepione ze sobą tkaniny, jeśli oczywiście zależy im na tym. Potrafią ujrzawszy rywala wywnioskować szybko, że ulubione miejsce na słońcu jest w tej chwili wolne i trzeba pospieszyć się, aby je zająć. Są to wszystko pozornie mało znaczące fakty, które jednak łącznie z mnóstwem innych, wskazują poziom inteligencji przewyższającej w pewnych dziedzinach inteligencję psią. Potwierdzają to także obserwacje nad licznymi psio-kocimi grupami żyjącymi zgodnie w warunkach względnej swobody. Paul Leyhausen, światowej sławy badacz zachowania się kotów, wykrył, że koty jako jedyne wśród ssaków, poza człowiekiem, szczególnym odezwaniem się sygnalizują, jakiego rodzaju zdobycz przynoszą: mysz czy szczura (nawet jeśli to jest tylko fragment tej zdobyczy). Jest to więc jakby używanie słów i wskazuje na zdolność tworzenia pojęć ogólnych (abstrakcyjnych).