Rodzina kotów Felidae

Rodzina kotów Felidae, zwana też dawniej rodziną kotowatych, należy do rzędu drapieżnych (Carnivora). Obejmuje, zależnie od poglądów różnych autorów, od 32 do 37 gatunków, niektóre z licznymi podgatunkami, czyli rasami geograficznymi. Są one najwyżej wyspecjalizowanymi przedstawicielami tego rzędu. Budowa ciała: długość tułowia wraz z głową, zależnie od gatunku i pod-gatunku lub rasy, wynosi od 43 cm (kot czarnołapy) do 280 cm (tygrys syberyjski), długość ogona 12-110 cm, wysokość w barkach 25-110 cm, masa ciała 1,5-380 kg. Głowa okrągława, twarzowa część czaszki krótka, kły wydatne; dalsze zęby o ostrych krawędziach i wierzchołkach tworzą nożyce nadające się raczej do cięcia pokarmu niż żucia. Wzór zębowy: 3131/3121. Źrenice okrągłe lub elipsowato-pionowe. Kończyny palcochodne, przednie pięcio-, tylne czteropalczaste. Cechą budowy wspólną dla kotów i innych drapieżnych jest zrośnięcie się kości intermedium i radiale w nadgarstku; wolna kość centrale nie występuje. Prawie u wszystkich pazury przednich łap mogą się cofać do skórnych kieszonek, gdy ostatnie człony palców ściągnięte zostają do góry; na wpół lub słabo wciągalne pazury mają gepard, taraj i kot kusy. Sutki w liczbie 2-4 par. Język kotów pokryty jest runią drobnych ostrych rogowych brodawek skierowanych ku tyłowi, ułatwiających zlizywanie miękkich tkanek z kości. Nozdrza zewnętrzne i wewnętrzne (choany) przeważnie szerokie. Nie licząc bardzo niewielu gatunków z innych rzędów, tylko koty, zwłaszcza małe i średnie, mają zdolność mruczenia (głosy). Jest to jednostajny wibrujący szmer generowany zarówno przy wydechu, jak i wdechu przez muskulaturę krtani. Zależnie od sytuacji stanowi on pokojowy sygnał nieagresji, zadowolenia, przyjaźni, a także apel o opiekę. Spośród zmysłów najwyższy stopień rozwoju osiągają u kotów słuch, wzrok (bardzo sprawny również w mroku), węch i dotyk. Z wyjątkiem lwów i tygrysów, a także rysiów i gepardów, koty na ogół dobrze wspinają się na drzewa, choć najczęściej robią to, szukając schronienia bądź miejsca na odpoczynek (patrz aktywność ruchowa); gatunkiem najwyżej wyspecjalizowanym w nadrzewnym trybie życia jest margaj, a w pewnym stopniu także żbik europejski.

Pomimo znacznego zróżnicowania rozmiarów ciała i jego ciężaru oraz trybu życia, wszystkie gatunki rodziny kotów wykazują tak daleko idące podobieństwo budowy, że zaniechano stosowania dawnej nazwy rodziny: „kotowate” (w przeciwieństwie np. do psowatych, wśród których zróżnicowanie to jest znacznie większe).

Koty mają bardzo gibkie, harmonijnie zbudowane ciato, poruszają się z gracją i elegancją. Uroda, fizyczna sprawność i inteligencja tych zwierząt sprawiają, że od pradawnych czasów byty one nie tylko obiektami kultu, ale i polowań. Masowo odławiano je również na okrutne igrzyska, do cyrków i menażerii, a później również ogrodów zoologicznych (obecnie jest to niedozwolone). Poważnym zagrożeniem dla utrzymania populacji kotów jest ich tępienie jako -nie zawsze rzeczywistych – szkodników gospodarskich (np. pumy, tygrysy chińskie i inne), a także polowania w celu pozyskania ich pięknych futer,